Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2011

Σενάρια σύγκρουσης στην Ανατολική Μεσόγειο - Θάνος Π. Ντόκος , γενικός διευθυντής ΕΛΙΑΜΕΠ.

Ο πολιτικός στόχος της Τουρκίας είναι να ανακτήσει το χαμένο έδαφος από τις αρχικές επιλογές της στις εξεγέρσεις σε Λιβύη και Συρία και, εκμεταλλευόμενη τη δυναμική της Αραβικής Ανοιξης, να εδραιώσει μια ζώνη άμεσης επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο και να αναδειχθεί σε ηγεμονικό παίκτη σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Για να επιτύχει τον στόχο αυτό, θεωρεί όχι μόνο χρήσιμη αλλά και απαραίτητη μια σύγκρουση με το Ισραήλ. Παράλληλα, η Αγκυρα προσπαθεί να αποτρέψει τη γεωπολιτική και οικονομική αναβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας (μέσω της μετατροπής της σε ενεργειακό κόμβο), αλλά και μελλοντικές προσπάθειες της Ελλάδας να θέσει ζήτημα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο λόγω της επικείμενης προσπάθειας αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους, τις διαφαινόμενες αλλαγές στις σχέσεις Ισραήλ - Αιγύπτου, αλλά και την ένταση μεταξύ Ιράν και Τουρκίας λόγω της εγκατάστασης νατοϊκού ραντάρ για αντιπυραυλική προστασία από το Ιράν.

Ο συνδυασμός διακρατικών διενέξεων και μη οριοθετημένων συνόρων και οικονομικών ζωνών με αποθέματα υδρογονανθράκων είναι συνήθως λίαν εκρηκτικός. Χωρίς νομικό έρεισμα (αφού το περίφημο Οικόπεδο 12 βρίσκεται στα νότια της Κύπρου), αλλά με την αίσθηση αλαζονείας που της δίνει η πολιτική και στρατιωτική ισχύς της, η Αγκυρα απειλεί ακόμα και με τη χρήση βίας για να εμποδίσει τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ.

Απέναντί της, όμως, δεν βρίσκεται μόνο η Κύπρος, αλλά και το στρατιωτικά ισχυρό Ισραήλ, οπότε ποια είναι τα πιθανά σενάρια για τις επόμενες κινήσεις των δύο πλευρών; Τα ερευνητικά μέσα (πλοία κ. λπ.) είναι έτοιμα και έχουν ολοκληρωθεί οι προετοιμασίες στην ξηρά, καθώς και οι διαδικασίες έρευνας και διάσωσης. Αν δεν ασκηθούν από την Ουάσιγκτον παρασκηνιακές πιέσεις στην εταιρεία Noble Energy να αναβάλει προσωρινά τις έρευνες, αυτές είναι προγραμματισμένες να ξεκινήσουν στις 21 Σεπτεμβρίου.

Ο χώρος ήδη παρακολουθείται από ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και με την έναρξη των ερευνών θα υπάρξει διακριτική παρακολούθηση από ισραηλινά υποβρύχια τύπου Ντόλφιν και αν κριθεί απαραίτητο θα πλεύσουν στην περιοχή μια ή περισσότερες ισραηλινές κορβέτες τύπου Σααρ-5 (μικρότερου μεγέθους από τις τουρκικές φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ, αλλά με ουσιαστικά ίση ισχύ πυρός). Η Κύπρος δεν έχει ναυτικό άξιο λόγου, ενώ δεν θεωρείται πιθανή η αποστολή ελληνικής φρεγάτας στην περιοχή.

Δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν στείλει η Τουρκία ναυτικές μονάδες στην περιοχή για «επίδειξη σημαίας», αλλά τυχόν παρενόχληση των γεωτρήσεων θα πρέπει να θεωρείται ελάχιστα πιθανή διότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε αιτιολογία νομικής φύσης, οπότε το Ισραήλ θα το θεωρήσει ως άμεση πρόκληση και θα είναι υποχρεωμένο να αντιδράσει εμπράκτως, κάτι που στην πραγματικότητα δεν θέλει καμία πλευρά. Εξάλλου, θα υπάρχει και αμερικανική επαγρύπνηση, καθώς το σενάριο «θερμού» τουρκο-ισραηλινού επεισοδίου αποτελεί εφιάλτη για την Ουάσιγκτον. Αν, παρ’ όλα αυτά, δεν πρυτανεύσει η λογική ή σημειωθεί αθέλητη κλιμάκωση, η σύγκρουση θα είναι αεροναυτική μεν, αλλά με κύριο πεδίο αντιπαράθεσης τον αέρα. Εκεί η ισραηλινή πλευρά έχει σαφή υπεροχή με μαχητικά αεροσκάφη F-15 και F-16, καθώς και ιπτάμενα ραντάρ και αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού.

Η άλλη πλευρά θα επιχειρήσει από αεροδρόμια στη νότια Τουρκία ή την κατεχόμενη Κύπρο με μαχητικά F-16 και αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού.

Μια ένοπλη σύγκρουση θα κατέληγε -όχι άνευ απωλειών- σε νίκη του Ισραήλ, που σε καμία περίπτωση όμως δεν θα ήθελε να προσθέσει την Τουρκία στον μακρύ κατάλογο των εχθρών του.

Αλλά και η Αγκυρα, βεβαίως, δεν θα πρέπει να επιθυμεί μια ευθεία αντιπαράθεση που θα κατέληγε σε στρατιωτική ήττα. Το πιθανότερο σενάριο τουρκικής αντίδρασης είναι, έναντι Κύπρου (και Ελλάδας) η πραγματοποίηση αντίστοιχων ερευνών σε περιοχές βόρεια της Κύπρου και στην ευρύτερη περιοχή του Καστελλόριζου και έναντι του Ισραήλ η συνέχιση του πολέμου νεύρων σχετικά με τη Γάζα, καθώς και των τουρκικών κινήσεων σε αραβικές χώρες και η παροχή ισχυρής υποστήριξης στην προσπάθεια των Παλαιστινίων για αναγνώριση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Disqus for Alternative Greek Politic Review