Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

Oταν οι ταινίες προβλέπουν τη ζωή- Eργα τα οποία απαγορεύθηκαν, αποσύρθηκαν ή «βελτιώθηκαν» για ηθικούς, πολιτικούς, θρησκευτικούς και άλλους λόγους



Ανάμεσα στην καταστροφή και τις συντριπτικές για τον ιαπωνικό λαό συνέπειες του σεισμού των εννέα Ρίχτερ και του θηριώδους τσουνάμι, υπήρξε και μια απρόβλεπτη κινηματογραφική εμπλοκή. Μόλις έγινε σαφές το μέγεθος της καταστροφής, οι Ιάπωνες διανομείς της τελευταίας ταινίας του Κλιντ Ιστγουντ αποφάσισαν να αποσύρουν το «Η ζωή μετά», που βρισκόταν ακόμη στις αίθουσες. Η ταινία, που θέμα έχει τη διαχείριση της ιδέας του θανάτου, αρχίζει με μια εντυπωσιακή σκηνή από το τσουνάμι που προκάλεσε ο σεισμός του 2004 στην Ινδονησία.
Η σκηνή είναι τόσο εντυπωσιακή, ώστε η ταινία έφτασε να διεκδικήσει το Οσκαρ ειδικών εφέ, κάτι πρωτόγνωρο για δουλειά του Κλιντ Ιστγουντ, ο οποίος πάντα στις ταινίες του δίνει το βάρος στους ανθρώπους. Ομως, η αρτιότητα της σκηνής, μαζί φυσικά με το θέμα της, έγιναν η αιτία να αποσυρθεί από τις αίθουσες. Ταυτόχρονα η Warner, στούντιο παραγωγής της «Ζωής μετά», ανακοίνωσε ότι ένα μέρος από τα έσοδα της κυκλοφορίας σε DVD θα διατεθεί για την ανακούφιση των θυμάτων του σεισμού και του τσουνάμι.
Το γεγονός της απόσυρσης της ταινίας του Ιστγουντ θυμίζει αντίστοιχες περιπτώσεις, στις οποίες ταινίες αποσύρθηκαν από τις αίθουσες ή απαγορεύθηκε η προβολή τους, καθώς ατυχώς συνδέθηκαν με γεγονότα που επηρέασαν το κοινό αίσθημα ή για ηθικούς και πολιτικούς λόγους. Οι περιπτώσεις αυτές έχουν να κάνουν με μια απολύτως διαφορετική εκδοχή της έννοιας της πρόκλησης.
Ενα άλλο συγκλονιστικό γεγονός, η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, έγινε η αιτία για την καθυστέρηση της εξόδου δύο ταινιών, που στη συνέχεια έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Ο «Σπάιντερμαν» του Σαμ Ράιμι βγήκε στις αίθουσες χωρίς μια σκηνή καταδίωξης στους Πύργους. Το ίδιο συνέβη με τον «Zoolander» του Μπεν Στίλερ, καθώς αποφασίστηκε ότι πρέπει να διαγραφούν ψηφιακά οι Πύργοι από όποια πλάνα της ταινίας εμφανίζονταν.
Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του ράπερ 50 Cent δεν ήταν το ίδιο εντυπωσιακό με του συναδέλφου του Εμινεμ στο «8 Mile», αν και είχε τη σκηνοθετική επίβλεψη του Τζιμ Σέρινταν. Ομως, το «Live rich or die tryin'» έγινε για λίγο διάσημο, αλλά για λάθος λόγους. Η ταινία που αναφέρεται στους πολέμους συμμοριών, αποσύρθηκε από πολλές αίθουσες στην Αμερική έπειτα από ένα ξέσπασμα βίας που συνδέθηκε μαζί της.
Αντίστοιχες απαγορεύσεις υπήρξαν από πολύ παλιά. Το «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο», αν και κέρδισε το Οσκαρ καλύτερης ταινίας του 1930, υπήρξε προκλητικά αντιπολεμικό για κάποιες άλλες χώρες. Η ταινία, που βασίζεται στη νουβέλα του Εριχ Μαρία Ρέμαρκ, απαγορεύθηκε στη Γερμανία, ενώ για το μικρό διάστημα που προβλήθηκε στις αίθουσες, οπαδοί των ναζί άφηναν ελεύθερους αρουραίους ώστε να πανικοβάλλουν τους θεατές. Απαγορευμένη ήταν η ταινία και στην Ιταλία μέχρι το 1956.
Ακόμη παλιότερα, το 1915, η «Γέννηση ενός έθνους» του Ντ. Γ. Γκρίφιθ απαγορεύθηκε σε πολλές πόλεις της Αμερικής, αφού προκλήθηκαν επανειλημμένα επεισόδια εξαιτίας του ρατσιστικού θέματος της ταινίας. Ακόμη και ο πρόεδρος της Αμερικής Γούντροου Γουίλσον σχολίασε την ταινία λέγοντας ότι «είναι σαν να γράφει ιστορία με αστραπές». Η επόμενη ταινία του Γκρίφιθ, η «Μισαλλοδοξία», ήταν αποτέλεσμα των αντιδράσεων που είχε η «Γέννηση ενός έθνους».
Η θρησκεία δεν θα μπορούσε να μην έχει σχέση με τις απαγορεύσεις στον κινηματογράφο. Δύο μόνο παραδείγματα είναι το «Αβε Μαρία» του Ζαν Λικ Γκοντάρ και ο «Τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε. Η ταινία του Γκοντάρ, που εκσυγχρονίζει την ιστορία της Παναγίας στον ρόλο μιας υπαλλήλου βενζινάδικου, με τον Ιωσήφ να είναι ταξιτζής, προκάλεσε την αντίδραση του Πάπα Ιωάννη Παύλου. Οσο για τον «Τελευταίο πειρασμό», που βασίστηκε στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, συνοδεύθηκε από άπειρες απαγορεύσεις, αφορισμούς και καταστροφές αιθουσών.
Αντίστοιχες απαγορεύσεις συνάντησε και το «Ενας προφήτης μα τι προφήτης», η θρυλική κωμωδία των Μόντι Πάιθον, καθώς θεωρήθηκε εξαιρετικά ασεβής και προκλητική. Ομως, ακόμη και οι αιρέσεις κατάφεραν να επιβάλουν τις δικές τους απαγορεύσεις. Μια αμερικανική ανεξάρτητη ταινία του 2001, το «The Profit», απαγορεύθηκε, καθώς η ιστορία του ηγέτη μιας αίρεσης που αποκτά ξαφνικά τεράστια εξουσία προσελκύοντας πολύ κόσμο στην αλλοπρόσαλλη αίρεσή του, είχε περισσότερες από αρκετές ομοιότητες με την Eκκλησία της Σαϊεντολογίας και τον ηγέτη της Ρον Χάμπαρντ.
Σε μια εποχή συντηρητισμού και διώξεων, οι ταινίες που είχαν αντίθετη πολιτική θέση δύσκολα μπορούσαν να αποφύγουν την απαγόρευση, Το «Αλάτι της γης» του 1954 δημιουργήθηκε από μια ομάδα καλλιτεχνών που βρίσκονταν στη μαύρη λίστα της επιτροπής αντιαμερικανικών ενεργειών και κατηγορούνταν ως κομμουνιστές. Οσοι συμμετείχαν στην ταινία υπέστησαν διώξεις και το «Αλάτι της γης» μπόρεσε να φτάσει στις αίθουσες έπειτα από μία δεκαετία.
Ο ελληνικός... κίνδυνος από Αριστερά και οι υπερβολές από το εξωτερικό
Το ελληνικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας είναι η «Συνοικία το όνειρο», η μοναδική κινηματογραφική σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη. Με την κατηγορία της κομμουνιστικής προπαγάνδας, η ταινία κατέβαινε από τις αίθουσες με την παρέμβαση της αστυνομίας. Ενα μεγάλο μέρος της κόπιας κόπηκε, κάηκε και χάθηκε για πάντα, ενώ η ταινία, έστω και λογοκριμένη, προβλήθηκε τελικά έπειτα από παρέμβαση της Ελένης Βλάχου. Μέσα σε όλες αυτές τις απαγορεύσεις, υπάρχουν και τέσσερις ταινίες που αποσύρθηκαν από τις αίθουσες για τους πιο ανόητους λόγους. Το «Monkey Business» του 1931 με τους αδελφούς Μαρξ απαγορεύθηκε στην Ιρλανδία επειδή θεωρήθηκε ότι θα προκαλούσε την αναρχία στον λαό! Το 1933, η Φινλανδία απαγόρευσε τον «Κινγκ Κονγκ» ως εξαιρετικά βίαιο και τρομακτικό για τους θεατές, παρά τα αστεία, για τη σημερινή εποχή, εφέ. Ο «Zoolander», στον οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως, απαγορεύθηκε στο Ιράν, επειδή στην ταινία εμφανίζονται ομοφυλόφιλοι. Και ως γνωστόν, σύμφωνα με τον Αχμεντινετζάντ, στο Ιράν δεν υπάρχει ομοφυλοφιλία. Τέλος, η απαγόρευση που δεν μπορεί να σε αφήσει παρά με το στόμα ανοιχτό είναι αυτή της ταινίας των «Simpsons» στην Μπούρμα. Τι προσβλητικό μπορεί να έχει η κωμική οικογένεια animation; Είναι κίτρινη! Στην Μπούρμα, όσο κι αν δυσκολεύεται να το πιστέψει κανείς, στον κινηματογράφο απαγορεύεται το κίτρινο και το κόκκινο χρώμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Disqus for Alternative Greek Politic Review