Πώς πρέπει να τιμωρείται ένας ηγέτης για τη ζημιά που φέρεται να έχει προκαλέσει στη χώρα του, με παραπομπή σε Ειδικό Δικαστήριο ή στις κάλπες; Πώς ορίζεται και πώς ελέγχεται η παράνομη πολιτική πράξη; Πώς μπορεί να αποδοθεί πρόθεση σε μια άστοχη πολιτική ενέργεια;
Τα ερωτήματα γεννά η δίκη σε εξέλιξη –και όχι μόνο– του πρώην πρωθυπουργού της Ισλανδίας Γκέιρ Χάαρντε για αμέλεια και παράβαση καθήκοντος ως προς τη διαχείριση της κρίσης του 2008. Συγκεκριμένα, ο κ. Χάαρντε, που είναι και ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος της Ανεξαρτησίας (το οποίο έχει λάβει, κατά τα γραφόμενα, χρηματική ενίσχυση από τράπεζες) κατηγορείται ότι δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει συγκεκριμένες κινήσεις των τραπεζών, που αύξησαν τους ισολογισμούς τους 9 φορές περισσότερο από το μέγεθος της ισλανδικής οικονομίας, με αποτέλεσμα αυτές να καταρρεύσουν, όπως και η οικονομία της χώρας, να ζημιωθούν διεθνείς πιστωτές και τρίτες χώρες και να υπογραφεί δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ ύψους 10 δισ. ευρώ (μετά την παραίτηση του Χάαρντε, το 2009, με δημοψήφισμα οι Ισλανδοί αρνήθηκαν να πληρώσουν τα χρέη που δημιούργησαν οι τράπεζές τους και η δανειακή σύμβαση «πάγωσε»).
Ομως η περίπτωση της Ισλανδίας είναι ιδιαίτερη. Ο Χάαρντε είναι ο πρώτος, διεθνώς, πολιτικός που διώκεται ως υπεύθυνος για χρεοκοπία και ο πρώτος στην Ισλανδία που παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο. Στην Ελλάδα έχουν παραπεμφθεί στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο πέντε πολιτικοί, κανείς δεν καταδικάστηκε. Από το ’74 προτάθηκαν 29 εξεταστικές και προανακριτικές επιτροπές, αρκετές δεν προχώρησαν, οι υπόλοιπες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο δεν οδήγησαν πουθενά.
Συνήθως δεν βγαίνει τίποτα από την αναζήτηση πολιτικής ευθύνης. Η αδιαφάνεια στο πολιτικοοικονομικό σύστημα, τα συμφέροντα που έχουν εξυπηρετηθεί και η κομματική ομερτά κρατούν τα στόματα κλειστά. Ο ηγέτης πλαισιώνεται από ένα δίκτυο ανθρώπων που δημιουργούν αδιαπέραστο τείχος προστασίας γύρω από τον ίδιο, ενίοτε και τους συνεργάτες του, με αποτέλεσμα να μοιάζει ανέφικτη η λογοδοσία, αδύνατος ο έλεγχος των κινήτρων των πολιτικών αποφάσεων.
Αποκάλυψη της υπόθεσης, διερεύνηση, κάθαρση μέσω εξεταστικών, αρχειοθέτηση, λήθη. Ο ίδιος γνώριμος κύκλος ώστε το τρωθέν πολιτικό σύστημα και πάλι να ισχυροποιηθεί και να ωθηθεί αλώβητο προς τα εμπρός. Δεν είναι εύκολο να καταστραφεί ένα είδωλο. Ο, τι σχετίζεται με τη διάρκεια μετατρέπεται σε κοινό τόπο, νομιμοποιείται, ριζώνει στην καθημερινότητα. Τις πικρές αλήθειες, όταν γίνονται μόνιμη επωδός, οι άνθρωποι δεν τις σκέφτονται πια.
Βέβαια, τώρα που η κρίση επηρεάζει, σε Ευρώπη και Αμερική, όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, οι πολιτικοί εγκαλούνται σε υψηλούς τόνους για την ανεργία, τις περικοπές, τη συρρίκνωση των χαμηλών εισοδημάτων, την κοινωνικοποίηση των συνεπειών της κρίσης. Το πολιτικό κόστος της λιτότητας γίνεται ολοένα και βαρύτερο για τους ηγέτες, που ακόμη κι αν ξεφορτωθούν τις ευθύνες, θα χρειαστούν ένδυμα μάγου και τερτίπια ταχυδακτυλουργού για να παραμείνουν στην άκρη της πολιτικής σκηνής.
Διότι για το κέντρο της αναζητείται ένα νέο είδος πολιτικού, που να μένει εκτός της χιλιοπαιγμένης φάρσας και εντός της πραγματικότητας που ο ίδιος διαμορφώνει και αναδημιουργεί...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου