«Δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση η εφαρμογή των μέτρων στην Ελλάδα να αποφέρει καρπούς σε δύο χρόνια, δεν έχει νόημα»...... Ντομινίκ Στρό Σκάν.

..... αναδημοσίευση του Άρθρου απο την Καθημερινή.
Ακολουθώντας επί μήνες τον επικεφαλής του ΔΝΤ για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ, η Αλεξία Κεφαλά έζησε από κοντά τις κρίσιμες συνεδριάσεις του Ταμείου με θέμα το χρέος της Ελλάδας, αλλά κατέγραψε και τις καθημερινές στιγμές του ανθρώπου που μεριμνά για τη χρηματοοικονομική ισορροπία του πλανήτη.

Είναι, σήμερα, δίχως καμιά αμφιβολία, ο πιο διάσημος Γάλλος στην Ελλάδα. Ο Ντομινίκ Στρος-Καν, ο επονομαζόμενος και DSK, γοητεύει, ενοχλεί και προκαλεί σύγχυση. Επανήλθε στο προσκήνιο πριν από ένα χρόνο, μαζί με την κρίση. Είναι το σύμβολο του καπιταλιστικού μνημονίου, αλλά, όλως παραδόξως, θα μπορούσε να είναι ένας από τους υποψηφίους στις προεδρικές εκλογές του 2012 στη Γαλλία, με σοσιαλιστικά χρώματα. Ο 62χρονος επικεφαλής του ΔΝΤ είναι ο εκπρόσωπος μιας ζωής όπου η επιθυμία και η αλλαγή αναφύονται σαν τα κεφάλια της Λερναίας Υδρας: νιώθοντας συνεχώς ανικανοποίητος με τον εαυτό του, θέλησε πολλές φορές να αλλάξει. Και από αυτήν ακριβώς την επιθυμία καθοδηγείται: την επιθυμία να επιβάλλεται, την επιθυμία να υπάρχει, την επιθυμία να διοικεί. Και έτσι, επανέρχεται στο προσκήνιο.

Από τη στιγμή που βρέθηκε στην κορυφή της ιεραρχίας του ΔΝΤ (το Νοέμβριο του 2007), επισκέπτεται σε μηνιαία βάση πλήθος χωρών και ηπείρων σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Ωστόσο, αν και οι επίσημες Αρχές τον υποδέχονται με τιμές αρχηγού κράτους, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους λαούς των χωρών που επισκέπτεται. Γι' αυτούς, τις περισσότερες φορές, είναι ανεπιθύμητος. Παρά ταύτα, του αρέσουν οι προκλήσεις και η «επιχείρηση-γοητεία», γι' αυτό και σε κάθε επίσκεψή του θέλει να συναντά κόσμο, πραγματοποιεί ομιλίες στα κοινοβούλια, απευθύνεται στους φοιτητές Οικονομικών Επιστημών και χρησιμοποιεί τις «φετίχ» εκφράσεις του με στόχο τον εκδημοκρατισμό του ρόλου του ΔΝΤ. Οπως: «Θα πρέπει να πάψει να πιστεύει ο κόσμος ότι το ΔΝΤ είναι ο παγκόσμιος δικτάτορας. Κάτι τέτοιο είναι αβάσιμο». Προκειμένου να κινητοποιήσει τις χώρες, του αρέσει να διηγείται την ιστορία του «γιατρού που χορηγεί φάρμακα στον ασθενή, και του ασθενούς που, αν δεν αλλάξει συνήθειες, δεν θα θεραπευτεί ποτέ». Τα φάρμακα είναι τα χρήματα, όπως για παράδειγμα τα 110 δισ. ευρώ που Ε.Ε. και ΔΝΤ δάνεισαν στην Ελλάδα με αντάλλαγμα το μνημόνιο. Ο κατεξοχήν αρμόδιος να μεριμνά για τη χρηματοοικονομική ισορροπία του πλανήτη ασχολείται καθημερινά με τα δημόσια χρέη (και ειδικότερα με αυτό της Ελλάδας).

Πρόκειται για μια «δουλειά» που «συνδυάζει την πολιτική, την οικονομία και τη δράση, τρία πράγματα που μου ταιριάζουν», δηλώνει ο DSK - μια «δουλειά» που του αποφέρει ετησίως 360.000 ευρώ καθαρά. Διότι, για τον DSK, όλα υπήρξαν πάντα εύκολα. Τα χρόνια της νιότης του τα πέρασε στο Μονακό, όπου οι γονείς του εγκαταστάθηκαν μετά την επιστροφή τους από το Μαρόκο. Ο πατέρας του, φοροτεχνικός στο επάγγελμα, έβαζε όλη την οικογένεια σ' ένα Peugeot 404 και την πήγαινε για χειμερινό σκι. Το καλοκαίρι του 1963, ο DSK το «σκάει» και, φορώντας το μαύρο μπουφάν του, κάνει, μαζί με τον καλύτερό του φίλο το γύρο της Κορσικής, πάνω στη μοτοσικλέτα του, μια κίτρινη Flandria Record. Ηταν αριστούχος φοιτητής στις Οικονομικές Επιστήμες και, στη συνέχεια, καθηγητής πανεπιστημίου. Μετά την αποφοίτησή του από το Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών των Παρισίων, θα αρχίσει την πολιτική του σταδιοδρομία ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Λιονέλ Ζοσπέν - αν και σύντομα θα αποστασιοποιηθεί, λανσάροντας το σλόγκαν μιας «Νέας Αριστεράς».

Ο DSK είναι υπερήφανος για την εβραϊκή του ταυτότητα και αναφέρεται σε αυτήν με αγάπη. Οταν ήταν ακόμα έφηβος, έπεισε τους γονείς του -οι οποίοι έφεραν το επώνυμο Στρος- να προσθέσουν το όνομα Καν, φόρο τιμής στον Μάριους Καν, θετό παππού του, δεύτερο σύζυγο της μητέρας του πατέρα του. Το όνομα αυτό είναι πλέον το σήμα κατατεθέν του.

Μέχρι και σε Τ-shirts τύπωσε το επιτελείο του στο ΔΝΤ το logo «Yes, we Kahn» για το ετήσιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου του ΔΝΤ. Κλείσιμο ματιού στην προεκλογική εκστρατεία του Μπαράκ Ομπάμα το 2008 και φορέας μηνύματος για τους περίπου 2.500 υπαλλήλους του ΔΝΤ που διαχειρίζονται οικονομικές κρίσεις ανά τον κόσμο. Το ΔΝΤ εκπροσωπεί 750 δισ. δολάρια, τα οποία, έναντι αυστηρού σχεδίου, χρησιμεύουν ως «βοήθεια» προς τις υπό πτώχευση χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Κάθε πρωί, εδώ και αρκετούς μήνες, διασχίζοντας το διάδρομο που οδηγεί στο γραφείο του στην Ουάσιγκτον, ο DSK ρωτούσε τους συνεργάτες του: «Εχετε νέα από την Ελλάδα;» - και άρχιζε η ανταλλαγή απόψεων. Οταν τον Απρίλιο του 2010 στον 12ο όροφο του κτιρίου που στεγάζει το ΔΝΤ, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών συζητούσαν σχετικά με τη βοήθεια που είχε ζητήσει η Ελλάδα, ο DSK θυμάται πως «όλοι ήταν κατηφείς». Ο ίδιος πιστεύει ότι η προθεσμία αποπληρωμής του δανείου είναι εξαιρετικά βραχεία: «Δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση η εφαρμογή των μέτρων να αποφέρει καρπούς σε δύο χρόνια, δεν έχει νόημα. Κατ' αρχάς, οι Ελληνες δεν μπορούν.

Και το γεγονός ότι δεν μπορούν δεν εμπνέει εμπιστοσύνη στις αγορές, που βλέπουν ότι δεν είναι εφικτό. Το λέω και το επαναλαμβάνω από τον Ιούνιο: Δεν «τραβάει» αυτή η ιστορία». Ο DSK είναι καθηγητής Οικονομικών Επιστημών, και, όπως όλοι οι καλοί καθηγητές, τα εξηγεί όλα παίρνοντας παραδείγματα από την καθημερινή ζωή: «Οταν πάτε στην τράπεζα και λέτε ότι δεν θα αποπληρώσετε έγκαιρα, η τράπεζα δίνει παράταση ώστε να καταβάλλονται οι τόκοι». Την κοινωνική αμφισβήτηση την κατανοεί, δεν παραλείπει, ωστόσο, να τη θέσει εντός ευρύτερου πλαισίου: «Επί πολλά χρόνια, για να μην πω δεκαετίες, γίνονταν στην Ελλάδα συνεχώς λάθη σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής, τα οποία, τελικά, συσσωρεύτηκαν. Τεράστια ελλείμματα, παράλογες και σίγουρα μη παραγωγικές δαπάνες. Και πρέπει το πρόβλημα αυτό να λυθεί, διότι, σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης όπως η σημερινή, μια χώρα δεν μπορεί να ζει μόνη της έτσι, κάνοντας ό,τι θέλει στη «γωνίτσα» της. Να τι συνέβη το Μάιο του 2010: κανένας δεν ήθελε να χρηματοδοτήσει την Ελλάδα και την άρπαξαν από το λαιμό. Τώρα λέμε στον ελληνικό λαό πως όλη αυτή η κατάσταση πρέπει να διορθωθεί, ότι υπάρχουν τομείς όπου οι μισθοί είναι κατά πολύ υψηλότεροι της παραγωγικότητας, ότι αυτή η κατάσταση δεν πάει άλλο. Οι πολίτες δεν είναι ευχαριστημένοι, είναι φυσιολογικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνουν αυτά που πρέπει να γίνουν».

Από τότε που «έσκασε» το πιθανό σενάριο της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, το κλίμα είναι βαρύ στο ΔΝΤ. Ο DSK δυσανασχετεί κάθε φορά που ακούει ότι οι Ελληνες αντιμετωπίζονται με περισσή αυστηρότητα. «Και ποια θα ήταν η εναλλακτική λύση, αν δεν υπήρχε αυστηρότητα; Η εναλλακτική λύση είναι η παύση πληρωμών. Τους παρέχουμε πόρους και, παράλληλα, τους ζητάμε να διορθώσουν ορισμένες υπερβολές, όπως η φοροδιαφυγή, η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, το σύστημα των υποπαραγωγικών δημόσιων επιχειρήσεων και μια αύξηση 100% των μισθών σε δέκα χρόνια, όταν οι μισθοί στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεν αυξήθηκαν παρά κατά 35% κατά μέσον όρο. Οταν, λοιπόν, ζητάμε από τους Ελληνες μείωση των μισθών τους κατά 15%, πρόκειται για πολιτική δημαγωγία. Διότι το πρόβλημα στην Ελλάδα παραμένει. Οι πλούσιοι δεν πληρώνουν. Αρα, πρέπει να κυνηγήσουμε τους πλούσιους». Ο ίδιος δεν υποστηρίζει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Αλλά όταν ακούει ότι η Ελλάδα μαθηματικά έχει χρεοκοπήσει και ότι το ζήτημα είναι να οργανωθεί ένα πλαίσιο σωτηρίας των τραπεζών, παίρνει βαθιά ανάσα και, ενοχλημένος, λέει ότι, «αν εφαρμοστούν τα μέτρα από την Ελλάδα, θα πετύχει».

Ηδη το ΔΝΤ φοβάται ότι η Ευρωζώνη θα πληγεί από το φαινόμενο του «ντόμινο». «Δεν είναι μόνο η Ελλάδα… Κι άλλες χώρες είναι ευάλωτες», λέει. Θα πρέπει, επομένως, η δράση να επεκταθεί και ο DSK παρακολουθεί την κάθε περίπτωση ξεχωριστά. «Ο φόρτος εργασίας είναι πολύ μεγάλος», δηλώνει ένας από τους συνεργάτες του. Πράγματι, η ατζέντα του επικεφαλής του ΔΝΤ αριθμεί περί τα 15 ραντεβού ημερησίως, ενώ εμπιστεύεται το «what's next» στους βοηθούς του. Αρχηγοί κρατών, υπουργοί Οικονομικών, σύμβουλοι, ακόμα και δημοσιογράφοι για briefings συνωστίζονται στις διάφορες αίθουσες, αναμένοντας τον «Mr Kahn», ο οποίος αρχίζει όλες του τις φράσεις με μια βαθιά ανάσα και ένα «well...». Βιαστικός, καταφθάνει πάντα με βήμα αποφασιστικό, κρατώντας τους φακέλους και τα δύο Blackberry του. Μιλάει σε άπταιστα αγγλικά. Η γλωσσομάθεια είναι το μεγάλο του ατού. Μπορεί να αστειευτεί τόσο στα αγγλικά όσο και στα γερμανικά, προς μεγάλη απογοήτευση του Νικολά Σαρκοζί. Ο DSK βρίσκει άκρως διασκεδαστική τη γελοιογραφία που διακωμωδεί τα άσχημα αγγλικά του Γάλλου προέδρου.

Εγκατεστημένος εδώ και μία τετραετία στην Ουάσιγκτον, ο DSK έχει ήδη αποκτήσει τις μικρές του συνήθειες όταν πρόκειται για γεύμα ή για δείπνο, αν και πολλές φορές προτιμά να μαγειρεύει ο ίδιος στο σπίτι του, που βρίσκεται στο τέρμα ενός αδιεξόδου στην αριστοκρατική συνοικία της Τζορτζτάουν, κοντά στην παλιά κατοικία του Τζον και της Τζάκι Κένεντι. Πρόκειται για ένα όμορφο κτίριο από κόκκινα τούβλα καλυμμένα από κισσό. Οι ένοικοί του είναι τόσο διακριτικοί, που οι γείτονες δεν γνωρίζουν καν ποιος μένει εκεί. Ούτε ο υπεύθυνος της Parish, μιας κομψής γκαλερί της γειτονιάς, «δεν άκουσε ποτέ να μιλούν γι' αυτόν». Αλλά και όσοι τον γνωρίζουν ομολογούν πως σπάνια βλέπουν τη σύζυγό του. Λένε, μάλιστα, πως μάλλον εξακολουθεί να ζει στο Παρίσι. Και κάποια από τις γειτόνισσες λέει ότι «από το παράθυρο μπορεί κάποιος να διακρίνει κούτες από τη μετακόμιση, που δεν έχουν ακόμα ανοιχτεί». Ισως, λοιπόν, να βρίσκεται πάντα επί ποδός και έτοιμος να εγκαταλείψει αυτή την κατοικία των 260 τ.μ. που αγόρασε από έναν συντάκτη της Washington Post η σύζυγός του, Αν Σινκλέρ, έναντι 4 εκατομμυρίων ευρώ.

Ωστόσο, οι Στρος-Καν είναι γνωστοί σε ορισμένα στέκια όπου είναι καλό να σε βλέπει ο κόσμος. Συχνάζουν στα ίδια εστιατόρια που προτιμούν και οι γείτονές τους, η Χίλαρι Κλίντον και ο Τζον Κέρι, όπως το «Bistro francais», αν και στον DSK αρέσει να τρώει παρέα με τον αδελφό του, τον Μαρκ Ολιβιέ, στο bistro «Le Pic», λίγα τετράγωνα πιο κάτω, «rognons de veau», μια από τις σπεσιαλιτέ του Γάλλου σεφ Σιρίλ Πενάκ από τη νότια Γαλλία. Οταν βγαίνει με τη σύζυγό του, το ζεύγος προτιμά το γαστρονομικό εστιατόριο «Le Citronnelle», οι τιμές του οποίου κυμαίνονται στα 220 δολάρια το άτομο. Αν και διακριτικό όσον αφορά τις πολυτελείς του συνήθειες, το ζεύγος κινείται με απλότητα, όπως και οι υπόλοιποι ισχυροί αυτού του κόσμου. Χτενίζονται και οι δύο από τον Αλεξ, στο «Cristophe», όπου κάνουν ουρά οι σταρ για μια κουπ των 400 ευρώ, και από την Οκιο, την κομμώτρια της Χίλαρι Κλίντον. Ο Κύριος ΔΝΤ αγόρασε, επίσης, τρία κοστούμια που του έραψε ο οίκος Georges de Paris, όπου ράβεται ο Ομπάμα, ο Κόφι Ανάν, ο Ρούντι Τζουλιάνι αλλά και ο Μπιλ Γκέιτς. Παραδόξως, προτιμά να οδηγεί ένα μαύρο Audi, σύμβολο λιτότητας. Η απλότητα, είτε είναι πραγματική είτε για το θεαθήναι, είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό της συζύγου του, Αν Σινκλέρ, μιας από τις διασημότερες δημοσιογράφους στη Γαλλία. Γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης το 1988. Ο έρωτας ήταν κεραυνοβόλος. Παντρεύτηκαν τρία χρόνια μετά και η δημοσιογράφος τού άνοιξε τις πόρτες του jet set, μεταμορφώνοντάς τον σε δανδή. Διότι η Σινκλέρ δεν περίμενε την τηλεόραση και τα 34.000 ευρώ μηνιαίο μισθό για να πλουτίσει. Είναι εγγονή του Πολ Ρόζενμπεργκ, ενός από τους πιο σημαντικούς συλλέκτες έργων τέχνης του 20ού αιώνα, και διαθέτει σημαντική προσωπική περιουσία. Μικρή ακόμα, γνώρισε πολλούς καλλιτέχνες, όπως ο Πάμπλο Πικάσο. Περισσότερο από ποτέ και παρά τις απιστίες που αποκαλύπτουν τα ΜΜΕ, στηρίζει τον σύζυγό της. Ενδεχομένως να γίνει η Πρώτη Κυρία της Γαλλίας και γι' αυτό είναι έτοιμη για όλα, ακόμα και να απαντά στον Τύπο που επιτίθεται στον σύζυγό της.

Πράγματι, στους παρισινούς πολιτικούς διαδρόμους, η ένταση κορυφώνεται όσο πλησιάζει ο Μάρτιος του 2012 και οι προεδρικές εκλογές. Ο DSK γνωρίζει ότι του ασκείται τρομερή πίεση - παρεμβάσεις και συστάσεις από παντού. Ξαφνικά, ο DSK έχει πολλούς φίλους κι άλλους τόσους εχθρούς. Γνωρίζει ότι η Δεξιά τον αμφισβητεί. Η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ, δεν διστάζει να του βάλει μια «διπλωματική τρικλοποδιά»: βγαίνοντας από μια συνάντηση στα κεντρικά του ΔΝΤ, στην Ουάσιγκτον, θα πει χαμογελώντας: «Οταν έχουμε ορισθεί ή εκλεγεί για να κάνουμε μια δουλειά, τη φέρουμε εις πέρας. Θεωρώ ότι κάνει πολύ καλή δουλειά ως επικεφαλής του ΔΝΤ. Γιατί να φύγει;». Και θα διευκρινίσει ότι «η Γαλλία χρειάζεται τον DSΚ εκεί ακριβώς όπου βρίσκεται τώρα». Ο DSΚ γνωρίζει επίσης ότι η Αριστερά τον περιμένει. Ωστόσο, θεωρείται από ορισμένους το καθαυτό σύμβολο του καπιταλισμού. Και ούτε τα καθήκοντά του, ούτε ο τρόπος που ζει, ούτε οι τακτικές διακοπές του στο πολυτελές Riad του Μαρακές βοηθούν. Πάντως, ο Ζαν Κριστόφ Καμπαντελί, γραμματέας του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, με καταγωγή από τη Μυτιλήνη, δεν φαίνεται να επηρεάζεται: «Το ΔΝΤ δεν είναι πολιτικό κόμμα. Συγκεντρώνει περισσότερες από 100 χώρες, από τις οποίες το 95% είναι φιλελεύθερες. Κατά τη γνώμη μου, είναι αξιοθαύμαστο που, σε αυτό το πλαίσιο, ο DSK πέτυχε να εξελιχθεί αυτός ο οργανισμός σε παγκόσμιο ρυθμιστικό παράγοντα. Χρειάζεται μεγάλο σθένος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο». Και αρνείται την ετικέτα της «Αριστεράς με το χαβιάρι». Για τον Καμπαντελί «ο DSΚ είναι ένας ορκισμένος Ευρωπαίος, ένας αγωνιστής που πιστεύει στο ρόλο της Γαλλίας».

Μόλις ένας χρόνος απομένει για τις προεδρικές εκλογές και τίποτα δεν είναι ακόμα σίγουρο. Ο Ντομινίκ Στρος-Καν, ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος του Νικολά Σαρκοζί, ετοιμάζεται, ενδεχομένως, να γράψει μια σελίδα στην Ιστορία της Γαλλίας. Οπως και ο Ζακ Ντελόρ το 1994, πρέπει να επιλέξει: να λάβει μέρος στην προεκλογική εκστρατεία ή να παραιτηθεί. «Ηλπιζα να κατέβει υποψήφιος ο Ντελόρ. Σίγουρα θα εκλεγόταν. Ομως, μάλλον είχε τους λόγους του. Πρέπει να σεβόμαστε τους προσωπικούς λόγους των άλλων. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ζει τη ζωή του όπως αυτός νομίζει», λέει ο DSK.

Και τα ερωτήματα παραμένουν: ποιο δρόμο θα επιλέξει ο «κύριος ΔΝΤ»; Ως πιθανός πρόεδρος της Γαλλίας, μιας παραδοσιακής συμμάχου της Ελλάδας, ποια στάση θα κρατάει απέναντί της; Και, φυσικά, ποιος θα μπορούσε να είναι ο διάδοχός του στο ΔΝΤ, που θα «ανακατεύεται» στις ελληνικές υποθέσεις; Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να μη στηρίζεται στις προβλέψεις.