Τι πήραν οι τράπεζες ?

1. Η οικονομία συνεχίζει να ταλαντεύεται μεταξύ μιας κρίσης ρευστότητας και μιας κρίσης φερεγγυότητας. Η πρώτη αντιμετωπίζεται επειδή μας δανείζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αφού πρόκειται για τα μέλη του ευρωσυστήματος. Χωρίς το ευρώ, θα είχαμε ήδη υποκύψει στην κρίση φερεγγυότητας, την οποία προκάλεσε η υπερχρέωση του ελληνικού κράτους, σε συνδυασμό με την αδυναμία του να διασφαλίσει την πληρωμή τόκων και χρεολυσίων.
2. Είναι σαφές ότι η Ευρωζώνη οδηγείται στην αναδιάρθρωση των χρεών ορισμένων κρατών. Για να συμβεί αυτό χωρίς άλλες ζημίες πλην εκείνων που θα αναλάβουν για το απώτερο μέλλον όσοι συνεχίσουν να δανείζουν κράτη όπως το ελληνικό, θα πρέπει να μείνουν «όρθιες» οι τράπεζες. Ταυτοχρόνως, σχεδόν το σύνολο των εξωτερικών χρεών θα έχει μετατραπεί σε διακρατικό χρέος. Διαφορετικά, το κράτος θα πρέπει να εξαγοράσει ολόκληρα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας.
3. Πολλοί από τους πολιτικούς, σε όλες τις πτέρυγες, βλέπουν με «καλό μάτι» τον απόλυτο κρατικό έλεγχο επί των τραπεζών. Θέλουν να βάλουν στο χέρι τις καταθέσεις των ιδιωτών. Μέσα στον πανικό τους, ονειρεύονται την επιστροφή της χώρας στις δεκαετίες πριν από το 1993.
4. Είναι βεβαίως αλήθεια ότι οι πολιτικοί δέχονται δίκαιες επιθέσεις από τους ψηφοφόρους τους, τόσο για όσα λάθη του παρελθόντος, όσο και για την αμφίβολη ανάρρωση της οικονομίας. Γι’ αυτό πετούν το μπαλάκι στις... κακές τράπεζες. Οπως άλλωστε κάνουν οι περισσότεροι πολιτικοί, στις περισσότερες χώρες, ανεξαρτήτως βαθμού εξέλιξης του πολιτικού συστήματος. Εξάλλου, οι πολίτες δείχνουν να πείθονται εύκολα από παρόμοιες ανοησίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πλευρά της Αριστεράς, η σκοτεινή ιδεολογία του αραχνοειδούς και σκοτεινού καπιταλισμού αποτελεί εύπεπτη τροφή των ονείρων για την έλευση της παγκόσμιας απαλλαγής από το Μεγάλο Κακό. Μεσσιανικές θεωρίες κυκλοφορούν με τεράστια επιτυχία στο Διαδίκτυο και τα βιβλιοπωλεία. Δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα το ευπώλητον παρόμοιων ανεκδοτολογικών συναξαρίων με αφορισμούς, οι οποίοι χρησιμεύουν στη μεταφορά της ευθύνης από τους ασθενικούς ώμους των πολλών, στην πλάτη αγνώστων αδηφάγων του παγκόσμιου καπιταλισμού. Ακόμη και ο πρωθυπουργός της χώρας, διατηρεί τη διπλή ιδιότητα του αιθεροβάμονος διεθνούς σοσιαλιστή, ως να πρόκειται για μοναστήρι στο οποίο κλείνονταν κατά τον μεσαίωνα οι άρχοντες αναζητώντας τον εξαγνισμό τους στην επιστροφή από τις αιμοσταγείς εκστρατείες τους.
5. Διατείνονται λοιπόν οι παραμυθάδες ότι οι τράπεζες παίρνουν τα χρήματα του κράτους και δεν τα επανατοποθετούν στην οικονομία, με αποτέλεσμα να βαθαίνει η ύφεση. Η αλήθεια είναι ότι στις ελληνικές τράπεζες έχουν διατεθεί εγγυήσεις, δηλαδή η «υπογραφή» μελλοντικής υπόσχεσης, χωρίς καμία μεταφορά κεφαλαίων, ύψους 60 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, δόθηκαν 15 δισ. εγγυήσεων και 7 δισ. ειδικών τριετών τίτλων, με τον νόμο 3723 του 2008, Ακολούθησαν 15 δισ. με τον νόμο 3845 τον Μάιο 2010. Προστέθηκαν 25 δισ. (έχουν απορροφηθεί τα 23) τον Νοέμβριο 2010, με την απόφαση κρατικών εγγυήσεων 29850 Β 1465, σε ενσωμάτωση αντίστοιχης πρόβλεψης του Μνημονίου. Σε αυτά, θα προστεθούν, σταδιακά, ακόμη 30 δισ., ακριβώς όπως με επιμονή το ζήτησε η τρόικα, ανεβάζοντας το (προσωρινό) σύνολο εγγυήσεων (και όχι μεταβιβάσεων) σε 90 δισ. ευρώ.
6. Οι τράπεζες χρησιμοποιούν τις εγγυήσεις του κράτους επειδή αυτό ζητεί η ΕΚΤ, από την οποία η ελληνική οικονομία έχει δανειστεί ποσό 100 δισ. ευρώ, περίπου. Συγκεκριμένα, 18,6 δισ. έχει πάρει η Εθνική Τράπεζα, 14,2 η Alpha, 20,3 η Eurobank, 17,2 η Πειραιώς και τα υπόλοιπα όλες οι άλλες. Οι τράπεζες έχουν δώσει δικούς τους τίτλους, επί των δανείων τους, καθώς και όποια άλλα χρεόγραφα είχαν ήδη στο χαρτοφυλάκιό τους σε ύψος που δεν γνωρίζω, αλλά πάντως πρέπει να βρίσκεται κοντά στα 140-160 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να δίνουν εγγυήσεις πολύ μεγαλύτερες από το ποσό της ρευστότητας που τους παρέχει η Ευρωτράπεζα, επειδή όλα τα ελληνικά χρεόγραφα υπόκεινται σε «κούρεμα» ίσο με την τρέχουσα εμπορική τους αξία (mark to market) προσαυξημένο κατά 10%. Οι καλυμμένες ομολογίες, που κατορθώνουν να εκδίδουν οι ελληνικές τράπεζες έχουν μικρότερο haircut (απομείωση ονομαστικής αξίας), ενώ τα ABS (Asset Backed Securities, χρεόγραφα που έχουν ως αντίκρισμα περιουσιακά στοιχεία του ενεργητικού των τραπεζών) έχουν μεγαλύτερη απομείωση.
7. Με αυτό τον τρόπο, οι τράπεζες κάλυψαν τη μείωση των αποταμιεύσεων (180 δισ. από 217 τον Δεκέμβριο 2009) και συντήρησαν το επίπεδο δανεισμού της οικονομίας σε 239 δισ. τον Ιανουάριο 2011 από 249 τον Δεκέμβριο 2008. Με δυο λόγια, οι τράπεζες έκαναν πολύ καλή δουλειά χωρίς, μέχρι στιγμής, να επιβαρύνουν τον φορολογούμενο. Το μόνο που έχει ξοδέψει το κράτος είναι η υποχρεωτική αγορά με 3,7 δισ. προνομιούχων μετοχών, που του έδωσε το δικαίωμα να τοποθετήσει εκπροσώπους του στο διοικητικό συμβούλιο, να ελέγχει τα μεγάλα ανοίγματα, να καταργεί τα μπόνους των στελεχών, να απαγορεύσει τη διανομή μερίσματος και, τώρα, να βάζει βέτο σε «αποφάσεις που αφορούν τη νομική ή χρηματοοικονομική κατάσταση όπως επί παραδείγματι αποφάσεις για συγχώνευση ή εξαγορά». Οι πολιτικοί έχουν ήδη τεράστια δύναμη πάνω στο τραπεζικό σύστημα. Ετοιμαστείτε για τα χειρότερα!