Ολα δείχνουν ότι η συμφωνία για νέο δάνειο και για νέο Μνημόνιο κλείνει. Με τη συμφωνία αυτή, η Ελλάδα αποφεύγει για μια τριετία τη στάση πληρωμών, αλλά δεν εξασφαλίζει την ανάταξη της οικονομίας της. Το «ιερατείο» της Ευρωζώνης αρέσκεται να τεμαχίζει την κρίση σε ελληνική, ιρλανδική και πορτογαλική. Στην πραγματικότητα, όμως, οι τρεις αυτές κρίσεις δανεισμού, εκτός από την ιθαγενή πτυχή τους, έχουν και έναν κοινό παρονομαστή, που συνδέεται με το κοινό νόμισμα.
Αρχικά, η Ελλάδα παρουσιάσθηκε σαν το «μαύρο πρόβατο» της Ευρωζώνης. Το «ιερατείο» την αντιμετώπισε σαν τον κακό μαθητή, που πρέπει να τιμωρηθεί αυστηρά για να παραδειγματισθούν οι υπόλοιποι. Η δημοσιονομική ασωτία της Ελλάδας είναι γεγονός, αλλά η Ιρλανδία και η Πορτογαλία απέδειξαν ότι η Ελλάδα δεν ήταν το «μαύρο πρόβατο» μιας «ενάρετης» Ευρώπης, αλλά ο αδύναμος κρίκος μιας όχι και τόσο ανθεκτικής αλυσίδας.
Αδύναμοι κρίκοι
Το εγγενές πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι η ανισομερής ανάπτυξη και η διαφορά ανταγωνιστικότητας. Αυτές δημιουργούν αδύναμους κρίκους. Από την ύπαρξη του κοινού νομίσματος επωφελούνται οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, με πρώτη τη γερμανική. Τα πλεονάσματά της είναι ουσιαστικά τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου, τα οποία σταδιακά μετατράπηκαν, λόγω και της διάσωσης των τραπεζών, σε διογκωμένο χρέος.
Υπενθυμίζουμε ότι όταν επιβλήθηκε το Μνημόνιο και η κυβέρνηση Παπανδρέου άρχισε να το εφαρμόζει με θέρμη, ο διασυρμός σταμάτησε και ο πρωθυπουργός άρχισε να εισπράττει εύσημα. Μέχρι και βραβεία του έδωσαν. Το «ιερατείο» θεώρησε ότι μετέτρεψε την Ελλάδα από παράδειγμα προς αποφυγή σε παράδειγμα προς μίμηση. Την πρόβαλε σαν την «αμαρτωλή», που μέσα από το «καθαρτήριο» της αντικοινωνικής λιτότητας δείχνει τον δρόμο στις άλλες χώρες-μέλη, που έχουν δημοσιονομικά προβλήματα. Ολες οι «θρησκείες», άλλωστε, έχουν ζωτική ανάγκη από μετανοημένους αμαρτωλούς!
Το κλίμα άλλαξε, όταν το Μνημόνιο, σε συνδυασμό με την ανικανότητα της κυβέρνησης, αντί να ανατάξει την οικονομία, τη βύθισε στην ύφεση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Αγορές αρνούνται να δανείσουν την Ελλάδα. Μπορεί να λατρεύουν τη λιτότητα, αλλά ο πραγματισμός τις υποχρεώνει να αμφιβάλλουν για το εάν η εφαρμοζόμενη θεραπεία μπορεί να αποτρέψει τη χρεοκοπία.
Η τρόικα αποδίδει την ευθύνη για την αποτυχία στην υπαρκτή ολιγωρία του Γιώργου Παπανδρέου. Στην πραγματικότητα, όμως, εκτός από τον κακό «μάγειρα» φταίει και η δική της λάθος συνταγή. Αρνούμενη, όμως, να το παραδεχθεί υποχρεώνει τώρα την Ελλάδα να αυξήσει τη δόση της «θεραπείας», αδιαφορώντας για τα οικονομικά και κοινωνικά ερείπια, που προκαλεί. Στο πλαίσιο αυτό, ξανασερβίρονται τα προπαγανδιστικά σχήματα περί σπάταλων και τεμπέληδων Ελλήνων, τα οποία έχουν στόχο τη διαμόρφωση κλίματος ηθικής απαξίωσης. Μ’ αυτή την τακτική, το «ιερατείο» επικαλύπτει τις ευθύνες του, αλλά δεν λύνει το εγγενές πρόβλημα της Ευρωζώνης. Η ελληνική κρίση δεν είναι η εξαίρεση ενός σωστού κανόνα, αλλά η ακραία εκδήλωση της συστημικής κρίσης του ευρώ. Την περίοδο των «παχιών αγελάδων» οι αντιφάσεις της Ευρωζώνης επικαλύπτονταν. Η διεθνής κρίση, όμως, τις έβγαλε στην επιφάνεια.
Ο ρόλος του ευρώ.
Το κοινό νόμισμα εμποδίζει τις λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες-μέλη να εξισορροπήσουν το μειονέκτημά τους. Προς το παρόν, η ιδεολογική ισχύς του ευρώ και ο φόβος τής απομόνωσης εμποδίζει όχι μόνο τις πολιτικές ελίτ, αλλά και τις κοινωνίες του ευρωπαϊκού Νότου να σκεφθούν εναλλακτική λύση. Εάν, όμως, οι χώρες αυτές συνεχίσουν να χάνουν έδαφος, είναι αναπόφευκτο κάποια στιγμή να αντιδράσουν. Καμία χώρα δεν ανέχεται για πολύ χρόνο ένα καθεστώς που υπονομεύει τα συμφέροντά της.
Η Γερμανία και οι άλλες πλούσιες χώρες-μέλη του Βορρά τα θέλουν όλα δικά τους. Θέλουν την Ενωμένη Ευρώπη, αφού εκεί διοχετεύουν τον κύριο όγκο των εξαγωγών τους, αλλά τη θέλουν κομμένη και ραμμένη στα δικά τους μέτρα. Ο αναδυόμενος οικονομικός εθνικισμός τους, όμως, υπονομεύει το ευρώ. Το φάρμακο του εσωτερικού αποπληθωρισμού, που προτείνουν, εκτός από κοινωνικοπολιτικά επώδυνο, έχει και αμφίβολη αποτελεσματικότητα. Η Ευρωζώνη δεν θα επιβιώσει μόνο με δρακόντεια δημοσιονομικά μέτρα και αυστηρές ποινές. Στο σημείο που έχουν φθάσει τα πράγματα, ή θα πάει ολόκληρη μπροστά ή θα βρεθεί αντιμέτωπη με διαλυτικά φαινόμενα. Και βεβαίως εάν ναυαγήσει το ευρώ θα συμπαρασύρει ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Στην πραγματικότητα, η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια όχι μόνο τα κενά του ευρωπαϊκού νομισματικού οικοδομήματος, αλλά και το αβαθές του ενοποιητικού εγχειρήματος. Οσο οι πόροι λιγοστεύουν και η κατανομή τους γίνεται πιο δύσκολη τόσο θα ενισχύεται το διαλυτικό σύνδρομο «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Χωρίς κοινή οικονομική διακυβέρνηση και τολμηρά βήματα πολιτικής ενοποίησης, που θα τροφοδοτήσουν διαδικασίες πραγματικής οικονομικής σύγκλισης, η Νομισματική Ενωση αναπόφευκτα θα έχει ημερομηνία λήξεως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου